Kiến trúc nhà cổ xưa ở Việt Nam trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các kiến trúc sư đưa các yếu tố vào các công trình thiết kế của mình. Thiết kế nhà kiểu xưa tập trung vào các kết cấu gỗ vững chắc, mái ngói đỏ truyền thống và các chi tiết trang trí tinh xảo. Cùng Uy Vũ khám phá 5 mẫu mẫu thiết kế nhà kiểu xưa mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống Việt Nam trong bài viết dưới đây.
Thiết kế nhà kiểu xưa là gì?
Thiết kế nhà kiểu xưa là phong cách kiến trúc truyền thống của người Việt, mang đậm dấu ấn về văn hóa và lối sống của các thế hệ cha ông đi trước. Những ngôi nhà có kiến trúc truyền thống này thường được xây dựng bằng các vật liệu tự nhiên như gỗ, gạch, ngói kết hợp với hệ thống dầm, cột, xà chắc chắn và ngói đỏ đặc trưng.
Hiện nay, thiết kế nhà kiểu xưa không chỉ đóng vai trò trong việc lưu giữ những nét đẹp hoài cổ mà còn dần trở thành xu hướng được nhiều người ưa chuộng khi hết hợp với các tiện nghi hiện đại, tạo nên một không gian cổ kính và ấm cúng.
Những đặc trưng nổi bật của thiết kế nhà kiểu xưa ở Việt Nam
Dưới đây là một số đặc trưng nổi bật của thiết kế nhà kiểu xưa ở nước ta mà Uy Vũ đã tổng hợp được, các bạn có thể tìm hiểu thêm và cảm nhận nhé!
Vật liệu phổ biến trong thiết kế nhà kiểu xưa
Vật liệu thường được sử dụng khi thiết kế nhà kiểu xưa là sự kết hợp hòa giữa các yếu tố thiên nhiên, văn hóa và kỹ thuật truyền thống. Những vật liệu này là những vật liệu tự nhiên, dễ kiếm, thân thiện với môi trường như gỗ, tre, nứa, gạch đất nung,… vừa mang lại sự bền vững vừa mang lại giá trị thẩm mỹ cao.
Cách phân chia gian nhà trong nhà kiểu xưa
Đặc trưng của thiết kế nhà kiểu xưa là sẽ luôn phân chia gian nhà với số lượng là số lẻ, thiết kế đối xứng nhau. Mỗi căn nhà có tối thiểu 3 gian chính gồm gian khách, gian bếp và gian ngủ. Số lượng gian nhà và chức năng của các gian phụ thì có thể linh hoạt thay đổi tùy theo quy mô và nhu cầu sử dụng của từng gia đình. Các gian nhà được phân cách bằng bức màn, rèm, vải hoặc vách ngăn bằng gỗ, tre, nứa,… để đảm bảo không gian thoáng đãng và thường hướng về phía Nam.
Gian nhà trong thiết kế nhà kiểu xưa thường có ánh sáng tự nhiên, không gian rộng rãi và các gian thường thông với nhau để tạo sự liên kết và dễ chịu.
Kết cấu dầm, cột và xà
Để ngôi nhà vững chắc thì không thể thiếu dầm, cột và xà. Ba thành phần này kết hợp với nhau tạo nên khung sườn vô cùng chắc chắn cho ngôi nhà. Cụ thể:
- Dầm: Nằm ngang, đặt theo phương chéo của mái nhà, sẽ phải chịu lực từ trên xuống để đỡ sàn hoặc mái nhà.
- Xà: Giằng nằm ngang, thông thường đặt giữa các cột có chức năng hỗ trợ dầm chịu lực và tạo không gian cho các gian nhà. Các loài xà cơ bản có trong thiết kế nhà kiểu xưa gồm: xà nằm trong khung chịu lực (xà lòng hay chếnh, xà nách hay thuận), xà nằm ngoài khung (xà thượng, xà hạ, xà tử thượng, xà tử hạ, xà ngưỡng, xà hiên, xà nóc).
- Cột: Kết cấu đứng chịu lực trọng từ phía trên (mái hoặc dầm) và truyền xuống nền nhà. Có một số cột cơ bản như cột cái, cột quân và cột hiên.
Kiến trúc mái
Khi thiết kế nhà kiến trúc kiểu xưa, đặc biệt chú trọng mái nhà nhằm tạo điểm nhấn cho ngôi nhà. Mái về cơ bản sẽ gồm: hoành, mè, gạch màn,… Bên cạnh đó, phần mái cũng được trang trí với nhiều hoa văn họa tiết: con kìm nóc, gạch hoa chanh, rồng chầu mặt nguyệt,… tạo vẻ đẹp độc đáo, uy nghiêm và mang lại những điều tốt đẹp cho gia chủ.
Có tất cả 4 loại mái: mái chảy, mái đao, mái Nam Bộ, mái Cổ Diêm. Một số loại mái trong kiến trúc mái cổ truyền thống có thể kể đến: ngói âm dương, ngói vảy cá, ngói vảy rồng hoặc ngói mũi hài.
Họa tiết và đường nét đặc trưng trong thiết kế nhà kiểu xưa
Thiết kế nhà theo kiểu xưa sẽ ưa chuộng một số chi tiết chạm khắc tinh xảo yêu cầu sử tỉ mỉ của đội ngũ thi công:
- Đường bò nóc chạy viền quanh mái nhà tạo điểm nhấn độc đáo
- Phần bên dưới bờ nóc sẽ phân bố thêm hàng gạch hoa chanh họa tiết 4 cánh nhỏ
- Phần mái 3 gian có lợp ngói đỏ truyền thống
- Ngôi nhà sẽ được trang trí một số chi tiết đẹp mắt, tinh xảo như triện góc, cọc băng, hoa văn tứ linh, hình ảnh chim hạc,…
Sự khác biệt cơ bản ở kiến trúc thiết kế nhà kiểu xưa ở xưa và nay
Sự khác biệt rõ rệt giữa kiến trúc thiết kế nhà kiểu xưa ở xưa và nay sẽ phản ánh sự phát triển của xã hội, công nghệ và mong muốn thay đổi của người Việt trong việc xây dựng và thiết kế nhà ở:
- Vật liệu xây dựng: Thời xưa, nhà nông thôn sẽ thường được xây dựng từ các vật liệu tự nhiên và sẵn có: gỗ, tre, nứa,… Hiện tại, bạn có thể thoải mái lựa chọn các vật liệu khác nhau như gạch, bê tông, thép,… độ bền bền vững và khả năng chịu lực cao hơn.
- Thiết kế và kiểu dáng: Thiết kế nhà kiểu xưa thường đơn giản, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh sống của người dân thời đó. Nay thì có điều kiện hơn nên ngôi nhà có thể kết hợp các yếu tố truyền thống và hiện đại với nhau, giúp cho việc thiết kế linh hoạt, dễ dàng hơn.
- Tiện ích và công nghệ: Ngược về quá khứ, nhà ở không có các tiện ích hiện đại như bây giờ: điện, hệ thống thoát nước, nước máy,… Ngày này, những tiện ích này đã phổ biến hơn, có những căn nhà được tích hợp công nghệ thông minh để tăng cường sự tiện nghi và hiệu quả tối ưu trong sản xuất.
- Tác động môi trường: Nhà ở thời xưa thường sử dụng các vật liệu thân thiện với môi trường hơn, trong khi đó, nhà ở hiện đại có thể sử dụng một số liệu gây ảnh hưởng tới môi trường.
- Khả năng chịu đựng thời tiết và thiên tai: Nhà ở ở thời điểm hiện tại đã được xây dựng để có khả năng chịu đựng tốt hơn dưới thời tiết khắc nghiệt và thiên tai bất ngờ, nhờ vào việc sử dụng các vật liệu và kỹ thuật tiên tiến.
Đặc điểm nổi bật trong kiến trúc thiết kế nhà kiểu xưa tại một số tỉnh, thành phố ở Việt Nam
Có thể thấy, kiến trúc nhà cổ xưa ở Việt Nam vô cùng phong phú, mỗi vùng miền lại mang những nét giá trị văn hóa nghệ thuật riêng biệt trong cách thiết kế và trang trí. Chúng ta hãy cùng xem qua nhé!
Kiến trúc nhà xưa ở Hà Nội
Nhắc tới Hà Nội, không thể bỏ qua kiến trúc nhà cổ thể hiện qua mô hình nhà ống lâu đời với mái nhọn và có đôi nét hình ảnh làm chúng ta liên tưởng đến lối kiến trúc Pháp. Mỗi lần nhìn thấy ngôi nhà này bạn sẽ ấn tượng bởi những hoa văn sắc sảo, vách tường có vôi vàng nhạt,… Ban công nhà xưa Hà Nội tạo nên một vẻ đẹp thanh lịch và tinh tế cho tổng thể ngôi nhà.
Kiến trúc nhà cổ ở Thái Bình
Đến với Thái Bình, bạn sẽ bắt gặp kiến trúc nhà xưa mang dấu ấn Phật Giáo, với mái được trang trí bằng các linh vật – đặc trưng của đạo Phật và các gian nhà được xây dựng một cách chắc chắn và uy nghiêm.
Kiến trúc cổ xưa ở cố đô Huế
Tới với Huế, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng “nhà vườn”, thể hiện tình yêu thiên nhiên và vẻ đẹp thơ mộng của cố đô. Đến 80% mẫu thiết kế nhà xưa tại Huế đều có sân vườn, đặc biệt yên bình và thư thái. Kiến trúc mái nhà Huế khác với Thái Bình, không quá nhọn và ít uốn lượn.
Top 5 mẫu thiết kế nhà kiểu xưa lâu đời đẹp nhất ở Việt Nam
Đồng hành cùng Uy Vũ để chiêm ngưỡng vẻ đẹp mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống của những ngôi nhà xưa đẹp nhất Việt Nam nhé!
Dinh thự cổ của công tử Bạc Liêu
Dinh thự của công tử Bạc Liêu có địa chỉ tại số 13 Điện Biên Phủ, thành phố Bạc Liêu, biểu tượng của sự xa hoa và thịnh vượng. Dinh thự của công tử Bạc Liêu được một kiến trúc sư người Pháp thiết kế nên mang đặc trưng của phương Tây, được xây dựng từ năm 1917 đến năm 1919. Đã hơn một thế kỷ trôi qua, dinh thự của công tử Bạc Liêu vẫn “hot”, trở thành điểm đến tham quan của rất nhiều khách du lịch gần xa khi tới Bạc Liêu.
Nhà cổ làng Cự Đà – dấu ấn Bắc Bộ xưa
Những ngôi nhà cổ làng Cự Đà đều mang đậm dấu ấn của đồng bằng Bắc Bộ, sự kết hòa hài giữa nét truyền thống và hiện đại. Nhà cổ làng Cự Đà đã trở thành một trong những di sản văn hóa nhà cổ xưa giữa thời đại đô thị hóa đang phát triển mạnh mẽ. Minh chứng điển hình là ngôi nhà cổ xưa thuộc sở hữu của ông Nguyễn Văn Bảo và bà Trịnh Thị Hồng, độ cao, thiết kế cửa gỗ và mái vòm nổi bật so với những ngôi nhà mới xung quanh.
Kiến trúc nhà xưa gần 300 tuổi ở Hà Nội
Thiết kế nhà kiểu xưa nổi tiếng tiếp theo là ngôi nhà cổ gần 300 tuổi, được xây dưới thời Lê Cảnh Hưng vào năm 1760, tọa lạc tại làng Đông Ngạc. Nhà thờ họ Đỗ này là một trong những di sản kiến trúc được xây tương tự như một đình làng. Nhà thờ họ Đỗ – một trong những ngôi nhà cổ có giá trị nhất ở làng Đông Ngạc.
Nhà cổ Tấn Ký – biểu tượng kiến trúc Hội An
Tới Hội An, nhất định phải ghé thăm nhà cổ Tấn Ký, tọa lạc trên đường Nguyễn Thái Học, có tuổi đời hơn 200 năm. Nhà cổ Tấn Ký là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Nhật, Trung Hoa và Việt Nam. Ngôi nhà này chủ yếu được xây dựng từ gỗ quý, đá Thanh Hoa và gạch Bát Tràng, tất cả tạo nên không gian yên bình và mới mẻ.
Nhà xưa của gia đình ông Phạm Ngọc Tùng
Thiết kế nhà kiểu xưa cuối cùng mà Uy Vũ muốn gửi tới các bạn là nhà cổ xưa của gia đình ông Phạm Ngọc Tùng. Ngôi nhà được xây từ năm 1810 tại Thanh Hóa. Đây là một kiệt tác kiến trúc dân gian, cho thấy tài năng và sự tinh tế của hai người thợ mộc Đạt Tài và Nam Hà. Đi qua hơn 200 năm, tuy đã được trùng tu nhiều lần nhưng ngôi nhà vẫn còn gìn giữ được những nét văn hóa độc đáo và lịch sử lâu đời.
Bài viết “Khám phá 5 mẫu thiết kế nhà kiểu xưa – Không gian sống đậm chất hoài cổ” đến đây đã kết thúc. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian đọc bài viết. Nếu các bạn đang có ý định tìm đơn vị thiết kế – thi công ngôi nhà thân yêu của mình, hãy liên hệ Uy Vũ nhé!
