Cát xây dựng là loại vật liệu có vai trò quan trọng trong quá trình trộn bê tông, tô tường, xây tường. Chính vì thế, việc lựa chọn cát xây dựng phù hợp, chất lượng tốt là vô cùng quan trọng để đảm bảo chất lượng công trình. Trong bài viết sau, công ty xây dựng nhà Uy Vũ đã giúp bạn tìm hiểu về khái niệm, tiêu chuẩn, phân loại, giá cả và cách lựa chọn cát xây dựng phù hợp. Cùng theo dõi nhé!
Cát xây dựng là gì? Tiêu chuẩn phân loại cát xây dựng Việt Nam
Cát là một trong những vật liệu xây dựng cơ bản, góp phần đảm bảo tính bền vững và chất lượng cho các công trình. Cát có nhiều ứng dụng quan trọng như làm nền nhà, trộn vữa, đổ bê tông, xây trát tường, đảm bảo tính liên kết và độ bền cho các công trình.
Các tiêu chuẩn kỹ thuật về cát xây dựng hiện nay được áp dụng theo TCVN 7570:2006 về cốt liệu cho bê tông và vữa, thay thế cho tiêu chuẩn cũ TCVN 1770:1986. Tiêu chuẩn này do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, quy định các yêu cầu kỹ thuật mới nhất để đảm bảo chất lượng cát trong xây dựng tại Việt Nam.
Theo quy định, cát xây dựng được phân thành 4 loại cơ bản, thỏa mãn các điều kiện sau đây:
| STT | Các tiêu chuẩn | Nhóm cát | |||
| To | Vừa | Nhỏ | Rất nhỏ | ||
| 1 | Mô đun | Từ 2,5 đến 3,3 | Từ 1 đến 2,5 | 1 đến 2 | 0,7 đến nhỏ hơn 1 |
| 2 | Khối lượng thể tích xốp ( kg/m3 ) | >= 1400 | >= 1300 | >= 1200 | >= 1150 |
| 3 | Lượng hạt nhỏ hơn 0,14mm (%) | <= 10 | <= 10 | <= 20 | <= 35 |
Các loại cát xây dựng và công dụng cần biết
Trên thị trường hiện nay có 6 loại cát xây dựng phổ biến. Hãy cùng tìm hiểu thêm về đặc điểm, công dụng từng loại trong phần sau đây:
Cát xây tô
Một trong các loại cát xây dựng phổ biến nhất trong các công trình là cát xây tô. Đây là loại cát sạch, hạt mịn, được sàng lọc cẩn thận và sử dụng chủ yếu để xây hoặc trát tường trong các công trình xây dựng.
Để đảm bảo chất lượng công trình, cát xây tô phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật như không lẫn sỏi, đất sét, tạp chất vón cục và có độ sạch cao. Loại cát này cần được pha trộn đúng tỷ lệ kỹ thuật để mang lại độ bền và độ mịn cho tường nhà. Các tiêu chí của cát xây tô được quy định cụ thể như sau:
Mô đun độ lớn:
- Modun độ lớn từ 0,7 – 1,5: dùng chế tạo vữa mác ≤ M5.
- Modun độ lớn từ 1,5 – 2,0: dùng chế tạo vữa mác M7,5.
- Không được lẫn quá 5% khối lượng các hạt có kích thước > 5mm.
- Màu sắc tạp chất không được thẫm hơn màu chuẩn theo quy định.
Cát san lấp
Đây là loại cát xây dựng phổ biến được ứng dụng để san lấp công trình, làm nền nhà. Loại cát này thường có hạt nhỏ, không đồng đều và lẫn nhiều tạp chất do không trải qua quá trình sàng lọc kỹ lưỡng. Vì vậy, loại cát này có giá thành khá rẻ so với những loại khác.
Do cát san lấp không phải là nguyên liệu trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng bê tông hay tường vữa, tiêu chuẩn đối với loại cát này không quá nghiêm ngặt như các loại cát xây tô hay cát vàng. Vì vậy, bạn chỉ cần đảm bảo tạp chất không vượt quá 20% để tránh ảnh hưởng đến sự ổn định của công trình.
Cát bê tông
Cát bê tông thường được khai thác từ đất đai và khoáng sản tự nhiên. Hạt cát có kích thước lớn (từ 2 – 3mm) và màu vàng đặc trưng, được kết hợp với các thành phần cốt liệu để khác để tạo ra bê tông chất lượng cao. Vì kích thước khá lớn nên cát bê tông không thể sử dụng trong xây trát tường vì có thể ảnh hưởng đến độ mịn, sự thẩm mỹ của công trình.
Tiêu chuẩn cát bê tông được quy định rõ ràng để đảm bảo chất lượng xây dựng:
- Mô đun có độ lớn từ 2,0 – 3,3.
- Hàm lượng muối gốc SO3 không vượt quá 1% tính trên tổng khối lượng cát.
- Hàm lượng mica không vượt quá 1% khối lượng.
- Hạt sỏi trong cát có đường kính từ 5 – 10mm không vượt quá 5% khối lượng.
- Khối lượng thể tích tối thiểu 1400 kg/m³.
- Cát phải sạch, không lẫn tạp chất gây ảnh hưởng đến chất lượng bê tông.
Cát vàng
Cát vàng là loại cát xây dựng có màu vàng, được sử dụng để đổ bê tông trong các công trình thi công. Cát thường được sử dụng nhiều ở các vị trí cần chịu lực hoặc lát nền tại khu vực ẩm ướt.
Để tạo thành bê tông chất lượng cao, cát vàng cần đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
- Kích thước hạt từ 0,14mm – 5mm.
- Hình dáng hạt cát tròn, đồng đều.
- Hàm lượng chất hữu cơ (bùn, đất sét) trong cát bê tông mác 400 trở lên không được lớn hơn 1% khối lượng cát.
- Hàm lượng muối gốc sunphat, sunphit (SO3) không vượt quá 1% tổng khối lượng.
Vì kích thước của cát vàng là khá lớn nên không được khuyến khích sử dụng trong các hạng mục trát tường. Bởi cát vàng sẽ khiến bền mặt bị sần sùi, mất thẩm mỹ. Lưu ý rằng, loại cát vàng tốt nhất là cát được khai thác ở sông, suối,… Khi chưa sử dụng, cát cần được bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo và không có quá nhiều tạp chất lẫn vào.
Cát đen
Cát đen là một loại cát xây dựng với màu sắc sẫm gần như đen, hạt cát mịn và kích thước khá nhỏ. Đây là vật liệu quan trọng trong các công trình xây dựng nhờ tính đa năng và giá thành hợp lý. Cát đen thường được sử dụng cho cả nhà ở dân dụng lẫn các dự án quy mô lớn như cao ốc hoặc công trình cao tầng.
Cát đen thường được chia thành hai loại chính dựa trên mức độ tạp chất:
- Cát đen loại to, không lẫn tạp chất: Được sử dụng trong xây tô, trát tường hoặc các hạng mục yêu cầu cao về độ bền và thẩm mỹ.
- Cát đen phù sa, có lẫn tạp chất: Sử dụng để san lấp mặt bằng, làm nền công trình không yêu cầu cao về độ sạch.
Cát sông
Cát sông được khai thác từ lòng sông. Loại cát này có độ sạch thương đối cao và kích thước nhỏ. Cát sông thường được ứng dụng trong việc trộn bê tông, xây tường, láng nền,… Tuy nhiên, loại cát này thường chứa nhiều đất bùn và tạp chất. Vì thế, cát cần được sàng lọc và xử lý kỹ trước khi sử dụng để đảm bảo chất lượng cho công trình thi công.
Cát khi kết hợp với xi măng cùng cốt liệu và nước sẽ tạo thành bê tông xây dựng chắc chắn cho các công trình xây dựng.
Giá cát xây dựng trung bình trên thị trường hiện nay
Cát là loại vật liệu có vai trò quan trọng trong lĩnh vực xây dựng và được sử dụng phổ biến trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đây là nguồn vật liệu có hạn và đang ngày càng khan hiếm. Chính vì thế, mức giá cát xây dựng thường có xu hướng gia tăng và không có dấu hiệu giảm. Mức giá cát xây dựng hiện này nằm trong khoảng 120.000 VNĐ/m3 – 400.000 VNĐ/m3 tùy theo từng loại cát.
Sau đây là bảng giá cát xây dựng được chúng tôi tổng hợp mà bạn nên tham khảo:
| STT | Cát xây dựng | Đơn vị | Giá bán (VNĐ) |
| 1 | Cát xây tô | Đồng/m3 | 272.727 |
| 2 | Cát san lấp | Đồng/m3 | 230.000 |
| 3 | Cát bê tông | Đồng/m3 | 336.363 |
| 4 | Cát vàng | Đồng/m3 | 320.000 |
| 5 | Cát đen | Đồng/m3 | 280.000 |
Bạn cần lưu ý rằng mức giá cát luôn thay đổi bởi nhiều yếu tố như nhà cung cấp, tình trạng thị trường, chi phí vận chuyển,…. Chính vì thế, gia chủ cần cập nhật giá liên tục từ các nhà cung cấp uy tín để có mức giá phù hợp nhất.
Hướng dẫn cách lựa chọn cát xây dựng phù hợp để xây nhà
Việc chọn vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát, có vai trò vô cùng quan trọng đối với chất lượng và độ bền của công trình. Dưới đây là một số mẹo mà Uy Vũ gợi ý để bạn chọn được cát xây dựng với chất lượng tốt nhất:
- Lấy một nắm cát và bóp chặt trong lòng bàn tay. Nếu cát để lại nhiều chất bẩn hoặc bùn bám trên tay, đó là dấu hiệu cát kém chất lượng. Trong trường hợp này, nếu đã mua, bạn có thể rửa qua bằng nước sạch trước khi sử dụng.
- Đảm bảo cát không chứa đất sét, mica, hay vỏ sò. Bạn nên sử dụng lưới lọc để loại bỏ những tạp chất này, mang lại cát sạch và đảm bảo hơn khi thi công.
- Không chọn đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn.
- Không chọn cát biển để xây nhà vì có thể gây ra tình trạng ăn mòn công trình có bê tông cốt thép.
- Chọn cát từ các nhà cung cấp uy tín, có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo chất lượng.
Như vậy, bài viết trên của Kiến trúc Uy Vũ đã tổng hợp cho bạn những thông tin về khái niệm, phân loại, mức giá cũng như cách chọn cát xây dựng đúng cách. Mong rằng những thông tin trên sẽ hữu ích và giúp bạn chọn được loại cát tốt nhất cho ngôi nhà của mình.
